DIETA ELIMINACYJNA W NIETOLERANCJI I ALERGII POKARMOWEJ U ZWIERZĄT
Czym jest alergia i nietolerancja pokarmowa u zwierzęcia?
W bardzo dużym uogólnieniu, są to niepożądane reakcje organizmu na składniki zawarte w pokarmie. W przypadku alergii mówimy o reakcji immunologicznej w wyniku której wytwarzane są przeciwciała, zaś w nietolerancji pokarmowej nie obserwuje się reakcji układu immunologicznego zwierzęcia. W praktyce obydwa schorzenia przebiegają podobnie, a różnice widoczne są na poziomie biochemicznym.
Jakie są najczęstsze objawy alergii/nietolerancji pokarmowej u psa lub kota?
- niesezonowy świąd;
- nawracające zapalenia zewnętrznych przewodów słuchowych;
- zmiany skórne nawracające lub niepoddające się leczeniu;
- nawracające biegunki i/lub wymioty;
- bolesne parcia;
- wzdęcia;
- zwiększona liczba wypróżnień;
- nadmierne przepełnianie zatok okołoodbytowych.
Powyższe objawy alergii pokarmowej u psa czy kota mogą występować razem lub pojedynczo oraz mogą pojawiać się z przerwami, jeżeli szkodliwy składnik jest spożywany od czasu do czasu. Problem może dotyczyć zwierząt w każdym wieku, jednak najczęściej ujawnia się między 1 a 5 rokiem życia.
Dieta eliminacyjna u zwierząt
Dieta eliminacyjna to stosowanie przez okres najczęściej 6-12 tygodni (dokładny czas trwania próby ustalany jest przez lekarza weterynarii na podstawie zebranego wywiadu oraz objawów klinicznych), ściśle określonego rodzaju pokarmu w celu wykluczenia/potwierdzenia alergii i/lub nietolerancji pokarmowej. Jest to obecnie jedyny wiarygodny test diagnostyczny. W okresie próby pupil nie może być dokarmiany nawet niewielką ilością innego pożywienia (inna karma, resztki ze stołu, smakołyki, odpadki na spacerach etc.), koty nie powinny być wypuszczane na zewnątrz. Aby prawidłowo ocenić efekt próby dietetycznej u danego pacjenta, musimy pamiętać o równoległym leczeniu współistniejących zakażeń grzybiczo-bakteryjnych lub innych schorzeń mogących mieć bezpośredni wpływ na stan kliniczny i utrudniać ocenę próby dietetycznej.
Jaką dietę wybrać do próby eliminacyjnej?
W diecie eliminacyjnej u zwierząt stosowane są pokarmy hydrolizowane lub monobiałkowe, bardzo niewielki odsetek pacjentów, wymaga dodatkowej próby z dietą bezglutenową.
Dieta hydrolizowana dostępna jest wyłącznie w formie komercyjnej. W tego rodzaju karmach, w procesie produkcji białko zostało rozbite na bardzo małe cząstki peptydowe, dzięki czemu układ immunologiczny nie odczytuje ich jako alergeny.
W przypadku tego wyboru, najczęściej wystarczy jedna próba dietetyczna w celu potwierdzenia diagnozy przy założeniu, że właściciel sumiennie zastosował się do wszystkich przekazanych zaleceń. Minusem tego rodzaju diety jest ubogi wybór produktów na rynku i często ich niedostateczna smakowitość.
Dieta monobiałkowa opiera się na nowym źródle białka, którego zwierzę nigdy wcześniej nie spożywało. W tym przypadku do próby można wykorzystać zarówno karmy komercyjne jak i dietę domową.
Jeżeli przy tym wyborze, efekty diety nie są zadowalające, wskazana jest kolejna próba z dietą hydrolizowaną i dopiero po niej, można wykluczyć/potwierdzić alergię czy nietolerancję pokarmową u kota lub psa. Wśród zalet komercyjnych diet monobiałkowych, możemy wymienić większą smakowitość oraz większy wybór zarówno karm suchych jak i mokrych. Dieta domowa jest zwykle bardzo smakowita dla zwierząt, ale z kolei czasochłonna w przygotowaniu dla właściciela, dla części pacjentów jest ciężkostrawna.
Należy pamiętać, że dieta diecie nierówna. Na rynku dostępna jest cała masa produktów, które pomimo zapewnień producentów, nie kwalifikują się do przeprowadzenia próby, dlatego zawsze należy przeanalizować skład z prowadzącym lekarzem weterynarii. W przypadku diety domowej, również nie jest łatwo bo przy stosowaniu jej dłuższy czas, konieczna jest konsultacja dietetyczna w celu prawidłowego zbilansowania.
W naszym gabinecie weterynaryjnym uzyskają Państwo szczegółowe informacje w zakresie wyboru konkretnej diety odpowiedniej dla pupila.
Dieta eliminacyjna poprawiła stan kliniczny pupila – co dalej?
Jeżeli pojawiła się pozytywna odpowiedź na zastosowaną dietę w postaci częściowego lub całkowitego ustąpienia objawów klinicznych nietolerancji pokarmowej, przeprowadzamy tzw. próbę prowokacyjną poprzez podanie pokarmu, który zwierzę otrzymywało wcześniej. Nawrót lub nasilenie objawów klinicznych jest ostatecznym rozpoznaniem niepożądanej reakcji na pokarm. W takim przypadku, należy powrócić do diety eliminacyjnej, która w przypadku karm komercyjnych, może być stosowana przez całe życie zwierzęcia. W przypadku diety domowej, należy ją odpowiednio zbilansować aby mogła być stosowana w sposób ciągły. Jeżeli czują Państwo potrzebę urozmaicenia żywienia, można przeprowadzać kolejne testy prowokacyjne w celu utworzenia listy pokarmów tolerowanych przez pupila przy czym musimy wykonywać je w ściśle określonych odstępach czasu i w przypadku niepożądanej reakcji, pamięć o powrocie do eliminacji.
