Nadczynność tarczycy u kotów

Przyczyny nadczynności tarczycy u kotów

Nadczynność tarczycy to najczęstsze zaburzenie endokrynologiczne kotów w średnim i starszym wieku. Wynika ono z nadmiernego stężenia hormonów tarczycy (trójjodotyroniny i tyroksyny) we krwi. Średni wiek zachorowania to 12-13 rok życia, ale może wystąpić u zwierząt znacznie młodszych. Nie obserwuje się predyspozycji rasowych i płciowych.

Nadmierna produkcja hormonów przez tarczycę jest zwykle spowodowana istnieniem czynnych anatomicznie guzów w obrębie płatów tarczycy. Zmiany dotyczą jednego lub częściej, obydwu płatów tarczycy lecz w odróżnieniu od psów, tylko w 3% przypadków są to guzy złośliwe.

Kot z rozwiniętą niedoczynnością tarczycy z reguły jest niespokojny, reakcja na stres nie jest adekwatna do bodźca, może wykazywać zachowania agresywne co wcześniej u danego pacjenta nie występowało, ma wzmożony apetyt ale nie przybiera na wadze. Opiekunowie często zgłaszają również nadmierne pragnienie, częstomocz, dyszenie oraz wymioty. Okrywa włosowa wygląda na zaniedbaną, sierść może być nastroszona. W badaniu klinicznym u części pacjentów stwierdza się dodatkowo powiększenie tarczycy, przyspieszony oddech, poszerzone źrenice oraz zaburzenia rytmu serca. U około 10% pacjentów występuje tzw. „apatyczna nadczynność tarczycy” w której zamiast nadaktywności i wzrostu apetytu, mamy do czynienia z utratą łaknienia i otępieniem. Może to wskazywać na stadium końcowe choroby.

Rozpoznanie poza wywiadem i badaniem klinicznym, opiera się na badaniu poziomu hormonów tarczycy we krwi. Warto również wykonać podstawowe badania krwi kota oraz badanie moczu w poszukiwaniu innych jednostek chorobowych, szczególnie że pacjentem jest zazwyczaj starszy kot a objawy kliniczne nadczynności tarczycy sugerują problem, ale nie są patognomiczne dla tej jednostki chorobowej. U 90% pacjentów poziom tyroksyny przekracza górne granice normy aczkolwiek należy pamiętać o tym, że w łagodnej postaci choroby, może znajdować się on w górnej granicy normy lub współistniejące choroby mogą fałszywie obniżać poziom hormonu. W takim przypadku, test należy powtórzyć po upływie kilku – kilkunastu tygodni. Niekiedy rozpoznanie uzupełnia się o badania obrazowe, np. ultrasonografię.

Leczenie

Nadczynność tarczycy z uwagi na ogólnoustrojowe skutki, jest stanem zagrażającym życiu i wymaga leczenia, które ma na celu przywrócenie prawidłowego poziomu hormonów tarczycy (stanu eutyreozy). Istnieją cztery możliwości leczenia: ablacja tarczycy z wykorzystaniem jodu radioaktywnego, chirurgiczne usunięcie tarczycy, zahamowanie uwalniania hormonów za pomocą leków oraz specjalistyczna dieta. Wybór metody leczenia zależy między innymi od  możliwości czasowych i finansowych właścicieli, stopnia zaawansowania choroby oraz współistnienia innych schorzeń. Terapia radioaktywnym jodem choć bardzo skuteczna i preferowana, nie jest na tą chwilę dostępna w Polsce. W terapii farmakologicznej najczęściej wykorzystuje się pochodne imidazolu w formie tabletek lub roztworu doustnego. Leki muszą być przyjmowane na stałe w ściśle określonych odstępach czasu a dawki modyfikuje się zależnie od stanu klinicznego pacjenta, jego wagi oraz poziomu hormonu T4, który musi być regularnie kontrolowany. Tyroidektomia czyli chirurgiczne usunięcie tarczycy to dobre rozwiązanie u pacjentów w dobrym stanie ogólnym bez ciężkich, współtowarzyszących chorób oraz kiedy pomimo leczenia farmakologicznego, nie udaje się dostatecznie rozwiązać problemu nadczynności tarczycy. Zabieg wymaga odpowiedniego przygotowania pacjenta i jest obarczony ryzykiem, ale daje około 90% szans na wyleczenie przy usunięciu obydwu gruczołów i 35-60% szans przy usunięciu jednego płata. Dieta lecznicza jest najmniej inwazyjnym i najbezpieczniejszym sposobem leczenia, ale musi być ściśle przestrzegana do końca życia zwierzęcia i podobnie jak leczenie farmakologiczne, wymaga regularnych kontroli stężenia hormonów. Poprawę przy tym sposobie postępowania, obserwuje się u około 80% pacjentów cierpiących na łagodną postać schorzenia.

Warto wykonywać okresowe badania krwi u pupila, gdyż wiele chorób, w tym nadczynność tarczycy można wykryć we wczesnej fazie, zanim pojawią się zauważalne dla nas objawy kliniczne.

Zapraszamy do naszego gabinetu weterynaryjnego.